Coaching

Veel mensen zijn het beu te doen wat ze 'zouden moeten' en beseffen dat ze meer keuze hebben om te doen wat ze 'willen'. Belangrijk is dat u graag doet wat u doet. Dit wil niet zeggen dat elke taak die u zich tot doel stelt op zich aangenaam of vanzelfsprekend zal zijn. We gaan ervan uit dat de zelf-effectiviteit toeneemt door succesvolle ervaringen aan elkaar te schakelen. Door de juiste fasering en implementering van taken om grotere doelen te bereiken groeit uw zelfvertrouwen (empowerment). Het gevoel van zelf-waarde (self-esteem) neemt toe door de wijze waarop u deze doelen bereikt, te vestigen in uw waarden. U bepaalt hoe uw leven eruitziet. U wordt dan minder geleefd. Uiteindelijk zult u als een optimistisch mens door de wereld gaan.

De nagestreefde verhoogde effectiviteit en het algemene welbevinden zijn volgens ons pas mogelijk als wie u bent, wat u wilt, wat mogelijk is, wat u kunt en wat u uiteindelijk doet, op elkaar afgestemd zijn. Coaching helpt u dit traject te doorlopen, de coach houdt u op uw spoor. In tegenstelling tot psychotherapie, waar het doel vooral het verminderen van psychisch lijden is, staat bij coaching het uitbouwen van vaardigheden om in uzelf gestoelde doelen te bereiken, centraal.

Voor coaching kunt u terecht bij:

Patrick Engelhardt in het Nederlands, het Engels, het Duits en het Frans
Geert Schelkens in het Nederlands, het Engels en het Frans
Christina Stadler in het Engels en het Duits

Wat is coaching ? 

Coaching - letterlijk 'in het spoor houden' - legt de nadruk op het vergroten van de persoonlijke effectiviteit om doelen te bereiken en succesvol te zijn en niet zozeer op het oplossen van een problematische situatie. Coaching is veranderingsgericht en 'action based'. Coaching is een nieuw beroep, het is het toepassen van psychologische principes (zie definitie psychotherapie) om mensen bij te staan preventief op te treden als zij een belangrijke verandering in hun leven willen doorvoeren. 

Het belangrijkste doel van coaching is het verhogen van de 'vraaggerelateerde' kennis (zie coachinggebieden) en het versterken van de persoonlijke vaardigheden. Coaching heeft meer de functie van een klankbord of een second opinion. Centraal staat wat de cliënt eigenlijk wil en wat de obstakels zijn die hij daarbij ervaart. De coach zal de aandacht op volgende vragen richten:

  • Waar bevindt u zich nu in verhouding tot waar u zou willen zijn ?
  • Wat zijn uw doelen ?
  • Zijn uw doelen gestoeld in uw waarden ?
  • Om uw doelen te bereiken, waar liggen uw sterktes, wat zijn de gebieden die vatbaar voor verbetering zijn en waarop moet u zich dan toeleggen ?

Doelen die gesteld worden zijn helder en constructief, zijn positief geformuleerd (waar wil men naartoe in plaats van waar wil men vanaf) en moeten binnen uw invloedsbereik liggen en haalbaar zijn. Doelen die buiten uzelf liggen, zijn bij voorbaat gedoemd om niet gerealiseerd te worden.

De aanpak van de coach

De aanpak van de coach kan allerhande activiteiten omvatten, variërend van luisteren en reflecteren tot en met aanwijzingen geven, feiten aanreiken, instructies geven en laten oefenen. De coach kan zowel een inhoudelijke bijdrage leveren en concrete adviezen geven (expertrol), als zich opstellen als facilitator van het ontwikkelings- en keuzeproces van de cliënt (procesrol). Beide rollen vullen elkaar aan.

Coachinggebieden

Coaching speelt zich op drie gebieden af:

Het vergroten van de 'vraaggerelateerde' kennis

Coaching vertrekt altijd vanuit een vraag. De rol van de coach is vooral het expliciet maken van de impliciete kennis van de cliënt (van diens werkomgeving, eigen drijfveren en wensen, en sterke en zwakke kanten). Door het toegankelijk maken van impliciete kennis neemt het inzicht van de cliënt toe ('self-efficacy') en kan hij beter beslissingen nemen. Soms is het voldoende zich meer van zijn reeds aanwezige vaardigheden bewust te worden en soms is het nodig deze verder te ontwikkelen. Hiervoor biedt de coach dan alternatieve perspectieven en 'nieuwe' kennis aan.

Ontwikkelen van interpersoonlijke vaardigheden

Hiermee worden de sociaal-emotionele vaardigheden bedoeld of de emotionele intelligentie. Men bouwt hier verder op het expliciteren van impliciete kennis. Men gaat op zoek naar meer onderliggende denkwijzen; de coach leidt de aandacht naar de fundamentele geldigheid of bruikbaarheid van het kennissysteem van de cliënt (de overtuigingen worden aan kritisch onderzoek onderworpen). De persoonlijkheid komt meer ter sprake en ook de vraag of de gestelde doelen gestoeld zijn op de eigen waarden.

Life coaching (oriëntatie op levensvragen en existentiële keuzes)

Coaching kan ook betrekking hebben op de plaats van het werk in de wijdere context en de levenssferen buiten het werk. De balans tussen werk en privé-leven en de afstemming van persoonlijke behoeften en capaciteiten in relatie tot het werk spelen in life coaching een centrale rol.

Vier domeinen staan dan centraal. Hoe verzorgt u uw (persoonlijke) relaties, uw materiële (financiële) situatie, uw carrière en uw gezondheid en emotioneel evenwicht.
Er wordt kritischer gekeken naar de dissonantie tussen de waarden die cliënt wenselijk vindt, welke hij goed- of afkeurt en volgens welke waarden hij handelt. Deze dynamiek brengt persoonlijkheidskenmerken aan het licht die in de 'schaduw' liggen, maar die de cliënt gaan dynamiseren om de gewenste veranderingen teweeg te brengen.

Coachingtraject 

Coaching is een vorm van individuele begeleiding die gericht is op de optimalisatie van persoonlijke effectiviteit. Persoonlijke effectiviteit heeft te maken met de mate waarin we in werk en leven bereiken wat we willen bereiken. Bij het realiseren van optimale persoonlijke effectiviteit zijn de volgende zaken van belang: 

Inzicht in persoonlijke kwaliteiten: Iedereen beschikt over een unieke combinatie van persoonlijke kwaliteiten. Echter, het is niet altijd even eenvoudig deze kwaliteiten te herkennen en te operationaliseren. In dergelijke gevallen kan het zijn dat er als het ware een laag stof op de kwaliteiten ligt, waardoor ze aan het oog zijn onttrokken, en dus niet ingezet kunnen worden.
Inzicht in persoonlijke blokkades: Blokkades zijn denkpatronen, gevoelens of gedragingen die ons belemmeren optimaal effectief te zijn. Soms kunnen concrete ervaringen ten grondslag liggen aan blokkades. In andere gevallen is niet exact mogelijk om aan te geven hoe bepaalde denkpatronen, gevoelens of gedragingen zijn ontstaan, maar weten we dat het van belang is ze te ontmaskeren. 
Formuleren van persoonlijke doelstellingen: Vervolgens gaat het erom een duidelijk beeld te schetsen van de doelen die we willen bereiken in werk en leven. Vaak hebben we wel een globaal doel waar we naar streven, maar in vele gevallen blijkt het niet eenvoudig te zijn de exacte doelen aan te geven. De ervaring leert dat, hoe meer specifiek we zijn over de doelen die we willen bereiken, hoe waarschijnlijker het is dat we bereiken wat we willen bereiken. 
Integratie: de uiteindelijke resultaten van coachingstrajecten worden voor een belangrijk deel bepaald door de mate waarin de betrokkene verantwoordelijkheid neemt voor werk en leven. Dit speelt met name een belangrijke rol wanneer het gaat om de integratie van het geleerde in de werksituatie. Daarnaast is de attitude van de directe omgeving ten aanzien van individuele leerprocessen van grote invloed op de mate van integratie. 

Om deze redenen wordt bij ieder coachingstraject zowel veel aandacht besteed aan het nemen van individuele verantwoordelijkheid, als aan het afstemmingsproces met de directe werkomgeving.

Werkwijze

Bij coachingstrajecten worden de volgende fasen doorlopen:

Doelbepaling: Vaststellen van de te bereiken doelen en prognose van de te verwachte tijdsinvestering.
Verkenning: Inventarisatie van situaties die aanleiding hebben gegeven tot de gegenereerde vraagstelling.
Strategie: Ontwikkelen van alternatieve inzichten en gedragsstrategieën.
Implementatie: Het uitvoeren van alternatieve strategieën.
Integratie: Het integreren van het geleerde in de werkomgeving.

De tekst hierboven werd overgenomen met toelating van de PsychologenAssociatie http://www.psychologenassociatie.be/